هوش مصنوعی در بررسی سلامت آبزیان و عملیات نظافت آبزیان امور را تسهیل بخشیده است و به شرکت‌ها برای تصمیم‌‎گیری بهتر در عملیات مربوط به پرورش آبزیان کمک می‌کند. سکوی اینترنت اشیا ‌با استفاده از حسگرهای هوشمند که تمامی اطلاعات حیاتی استخرهای آبزی‌پرور را در یک فضای ابری ذخیره می‌کند و با تحلیل آن‌ها توسط هوش مصنوعی ، بهترین راه‌کار را به مدیران شیلات ارائه می‌دهد. تمامی پارامترهای حیاتی آب نظیرPH، دما، اکسیژن محلول، نیتریت، آمونیاک، شوری، EC و غیره توسط این سیستم در اختیار کاربر قرار می‌گیرد.

با بهره گیری از هوش مصنوعی در بررسی سلامت آبزیان ، میزان مرگ و میر و انرژی مصرفی در مزارع آبزی پروری کاهش قابل توجهی خواهد داشت که در نتیجه ‌‌می‌توان افزایش 30 الی 35 درصدی را در بهره‌وری مشاهده نمود. این سیستم مدیریت چندین حوضچه ماهی را هم‌زمان و به‌طور متمرکز امکان‌پذیر می‌کند. از این ‌رو حوضچه‌های هوشمند نه‌تنها سودآور هستند، بلکه هزینه‌های سرمایه‌ای مورد ‌نیاز برای مدیریت حوضچه‌ها را نیز کاهش می‌دهند. روش کار به این صورت است که داده‌ها توسط دوربین‌ها از زیر آب تحلیل می‌کنند تا رفتارهای مربوط به تغذیه ماهی‌ها مثل این که چه زمانی گرسنه هستند را بررسی کنند. اهمیت این موضوع به این دلیل است که 40 ‌درصد از قیمت‌ ماهی‌ها به دلیل هزینه‌هایی است که برای تغذیه آن‌ها صرف می‌شود.

هدف هوش مصنوعی در بررسی سلامت آبزیان به متصدیان درباره نوع تغذیه ماهی‌ها است. در این روش، سیستم داده‌ها را از منابعی مانند سنسورها، دوربین‌ها و اصوات جمع‌آوری می‌کند و اطلاعات لازم برای الگوریتم‌ها را ارائه می‌دهد و با این روش درباره غذا دادن ‌‌بیش‌تر یا ‌‌کم‌تر به ماهی‌ها هشدار می‌دهد. این برنامه با گذشت زمان هوشمندتر می‌شود. سیستم‌های مبنی بر هوش مصنوعی همیشه در مراکز فعال هستند و براساس تحلیل داده‌های گرفته شده از دوربین‌ها ، تصمیم‌گیری می‌کنند. این سیستم توانایی تصمیم‌گیری بدون ارتباط با یک منبع را دارد و همچنین استفاده از آن باعث کاهش نیروی انسانی هم خواهد شد. همیشه یکی از دغدغه‌های صاحبان مراکز پرورش آبزیان تعداد دفعاتی است که مجبورند در روز به محصولاتشان سر بزنند و مشکلات را شناسایی و به آن‌ها رسیدگی کنند. در‌نتیجه استفاده از هوش مصنوعی در بررسی سلامت آبزیان به این موضوع اهمیتی ویژه ای می دهد.

با استفاده از هوش مصنوعی در بررسی سلامت آبزیان ، تغییرات رفتاری ماهیان در هنگام تغذیه تجزیه می‌شود. این سیستم با استفاده از دوربین برای مشاهده حرکات ماهی و اندازه‌گیری سرعت، شتاب و پراکندگی در قفس، مخزن یا حوضچه استفاده می‌شود. هوش مصنوعی تصمیم می‌گیرد که چه موقع غذا دادن به ماهی‌ها متوقف شود یا میزان و نوع تغذیه را با توج به اشتهای ماهی‌ها تغییر دهند. تغییر رفتار نه تنها به تغذیه و اشتها بلکه به بیماری‌ها و جراحات در ماهی‌ها مربوط می‌شود. این سیستم همچنین ‌‌می‌تواند علائم اولیه بیماری را که منجر‌ به کاهش مرگ ومیر و استفاده از آنتی بیوتیک، حفاظت از محیط زیست و بهبود کلی در مدیریت می‌شود را تشخیص دهد.

 حمل‌ و‌ نقل آبزیان با استفاده از کیسه‌های لاستیکی و یا تانکرهای مخصوص حمل بچه‌ماهی و ماهی زنده انجام می‌شود. نحوه عمل در هر دوی این‌ها مشابه است، زیرا در هر دو حالت ماهی در یک سیستم کنترل شده از نظر دما و اکسیژن از نقطه‌ای به‌نام مرکز تکثیر به نقطه دیگری به‌نام مزرعه پرورشی حمل می‌شود. حمل‌ آبزیان معمولا در سیستم‌های باز و یا بسته انجام می‌گیرد. در سیستم‌های باز ماهی‌ها در مخازن بزرگ یعنی تانک‌های چند هزار لیتری به‌وسیله کامیون و در شرایط تراکم پایین حمل‌و‌نقل می‌شوند. جهت تامین اکسیژن مورد‌نیاز ماهی‌ها از اکسیژن خالص و یا هوادهی استفاده می‌کنند. گرچه استفاده از هوادهی و به گردش در‌آوردن آب مخزن حمل به واسطه تحمیل استرس مضاعفی که به ماهی در این شرایط وارد می‌شود منسوخ شده است.

در ایران تا چند سال پیش این روش جهت حمل‌ آبزیان به‌صورت عمومی مورد استفاده قرار می‌گرفته است ولی به‌دلیل هزینه زیادی که حمل‌ آبزیان به این روش دارد، در حال حاضرکمتر از روش باز حمل‌ آبزیان استفاده می‌شود. تراکم معمول حمل بچه‌ماهی در این شرایط بسته به مسافت حمل‌و‌نقل، درجه حرارت آب، نوع ماهی و وزن بچه‌ماهی 20 تا 40 کیلوگرم در متر مکعب آب تانکر در نظر گرفته می‌شود. در روش بسته، بچه‌ماهی در مخازن بسته با تراکم بالا حمل می‌شود و شامل حمل‌و‌نقل بچه‌ماهی با استفاده از کیسه‌های پلاستیکی و یا مخازن عایق‌بندی شده می‌‌باشد. ماهیان در ازای مصرف تغذیه ، آمونیاک تولید می‌کنند. پس از بارگیری و انتقال ماهیان به مخزن‌های حمل، آمونیاک و بقیه ضایعات تولید شده به‌سرعت در آب تانک جمع می‌شود که غلظت آمونیاک موجود در آب به 10 میلی‌گرم در لیتر یا حتی بیش‌تر هم می‌رسد. تجمع آمونیاک در مخزن‌ها به‌وسیله سنسورها و در زمان حمل‌و‌نقل سنجیده می‌شود. در خودروهایی که وظیفه حمل‌ و‌ نقل آبزیان چه به‌صورت زنده و چه به‌صورت صید شده را دارند از سنسورهایی استفاده می‌شود که تمام پارامترهای زیستی و استاندارد را می‌سنجند و تمام موارد در پلتفرم اینترنت اشیا ‌گزارش می‌شود.

تمامی گزارشات لحظه به لحظه تغذیه هوشمند ماهیان به هر صورتی که تعریف شده باشد برای کارکنان و مدیران ارسال خواهد شد.حوضچه‌های پرورش ماهی که تحت کنترل پلتفرم اینترنت اشیا ‌هستند کلیه کارها اعم از تغذیه و تنظیم دما را به‌صورت اتوماتیک به‌انجام می‌رسانند. این حوضچه‌ها که بر روی آن‌ها چند سنسور نصب شده است از این طریق میزان اسیدی بودن آب را اندازه‌گیری و کنترل می‌کنند. علاوه‌‌بر این قادر به اندازه‌گیری و کنترل املاح مفید و مضر آب هستند. این حوضچه‌های هوشمند از راه دور قابل کنترل هستند و در صورتی که وضع بحرانی ایجاد شود از طریق ایمیل، فکس، تلفن و پیامک اطلاعات را برای سیستم مرکزی ارسال می‌کند و کاربران قادر هستند از راه دور شرایط را کنترل کنند. این سیستم ریسک تلفات در استخرها را به حداقل می‌رساند.

تقسیم نشدن غذا به‌صورت یکسان بین ماهی‌ها ‌‌می‌تواند باعت بزرگ و کوچک شدن ماهی‌ها شده و این یکی از مشکلاتی است که پرورش‌دهندگان با آن مواجه هستند. یکی از این مشکلات جیره‌بندی غذایی است که به دلیل اختلاف وزن محاسبه جیره‌بندی غذایی دقیق و درست، سخت و دشوار است. مشکل دیگر هم این است که ماهی‌های کوچک در رقابت غذایی با ماهی‌های بزرگ معمولا شکست می‌خورند و این اختلاف وزن ‌‌بیش‌تر و ‌‌بیش‌تر می‌شود. راه‌حلی که معمولا در مزارع شیلات برای حل این مشکل استفاده می‌شود رقم‌بندی است. که در آن ماهی‌های بزرگ و کوچک را بعد از مدتی تفکیک می‌کنند. در مزارع ماهی هوشمند توزیع تغذیه هوشمند ماهیان بین بخش‌های یک حوض به‌طور یکسان انجام می‌شود. دراین صورت شانس این‌که همه ماهی‌ها بتوانند تغذیه مناسب و یکسان داشته باشند بالاتر می‌رود. این ویژگی ‌‌می‌تواند کار نیروی انسانی که وظیفه رقم‌بندی ماهی‌ها را بر عهده دارند را کاهش دهد. سيستم تغذیه هوشمند ماهیان نیز به‌صورت كاملا خودکار انجام می‌شود. به گونه‌اي كه سيستم ميزان تغذيه ماهي‌ها را بررسي كرده و در نهايت با توجه به فرمولاسيون تخمين زده شده بر مبنای هوش مصنوعی ميزان غذادهي روزانه تعيين مي‌شود.

قطعی برق در استخر های پرورش ماهی حتی برای مدتی کوتاه ‌‌می‌تواند خسارت‌های هنگفت میلیونی به‌بار آورد. از این رو جهت اعلام سریع قطعی برق نیاز به سیستمی مطمئن با طراحی هوشمندانه خواهد بود که بتواند بلافاصله پس از قطعی برق آلارم مربوطه را روی گوشی موبایل فرد مسئول اعلام نماید. و به‌طور خودکار از منبع برق اضطراری استفاده نماید. قابلیت کنترل و نظارت بر دمای آب استخر و همچنین کنترل پمپ آب از طریق موبایل از دیگر قابلیت‌های سکوی اینترنت اشیا در حوزه شیلات ‌می‌باشد. در پرورش آبزیان پیش‌بینی میزان اکسیژن محلول آب تاثیر زیادی در کاهش مصرف انرژی و همچنین کاهش نیروی کاری دارد.

ماهی‌هایی که در یک استخر رشد می‌کنند دائم در حال حرکت در نقاط مختلف استخر هستند. به همین دلیل باید از اکسیژن‌رسانی به تمام نقاط حوضچه مطمئن بود که برای این منظور از پمپ‌های هوادهی استفاده می‌شود. از آن‌جایی‌که هر ماهی با توجه به سنی که دارد به میزان متفاوتی اکسیژن نیاز دارد برای کنترل و همچنین صرفه‌جویی انرژی مصرفی با سکوی اینترنت اشیاء ‌‌‌می‌توان پمپ‌های هوادهی را به‌صورت کاملا هوشمند و اتوماتیک و بر مبنای هوش مصنوعی به‌کار گرفته شده در سیستم، با توجه به نیاز ماهی‌ها روشن و یا خاموش کرد و تمامی این امور بدون دخالت نیروی انسانی صورت می‌پذیرد. این سیستم به روشن کردن خودکار هواکش‌ها فقط در زمان‌های مورد نیاز کمک می‌کند و در نتیجه باعث کاهش قبض برق خواهد شد. اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط حسگرها در داشبورد مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.

سیستم اینترنت اشیا در شیلات از حسگرهای مختلفی تشکیل شده است که فاکتورهای مهم را اندازه گیری می کنند با استفاده از اینترنت اشیا، می توان از سنسورها برای نظارت بر کیفیت آب در استخر بر اساس پارامترهای از پیش تعیین شده استفاده نمود تا از مناسب ترین محیط برای پرورش ماهی اطمینان حاصل کرد.

کاربرد اینترنت اشیاء در بخش پرورش ماهی و آبزیان روند رو به رشد داشته است. در این بخش عمده کاربردهای فناوری  اینترنت اشیاء در زمینه  نظارت  بر کیفیت آب و شرایط محیطی ماهی ها و آبزیان استفاده شده است. صنعت آبزی‌پروری در صورت استفاده از سکوی  اینترنت اشیاء می‌تواند بسیار مقرون به‌صرفه باشد چرا که خساراتی که به دنبال روش‌های سنتی پرورش آبزیان اتفاق می‌افتد را به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد.

 در مزارع پرورش ماهی کاهش کیفیت آب مصرفی مهمترین عامل محدود کننده تولید می باشد، کیفیت و کمیت آب بطور مستقیم میزان تولید واحد های پرورش ماهی را کنترل می کند، اگر بتوان آب را به شیوه ای کنترل کرد که هم از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ کمیت پاسخگوی مایحتاج آبزیان باشد می توان در شرایط و مناطق کم آب نیز اقدام به تولید آبزیان نمود.

سکوی اینترنت اشیا قابلیت اندازه گیری ، تجزیه و تحلیل و کنترل عواملی نظیر pH، اكسيژن، دما، غذا و … را در استخرها و حوضچه های آبزی پروری با کمترین دخالت انسانی دارا است. به عنوان مثال در زمان تغيير دماي آب پيامي به مركز رایانه ارسال و برنامه كنترل دماي آب فعال مي‌شود.تمامی موارد در حوضچه های پرورش ماهی توسط سکوی اینترنت اشیا کنترل می شوند و  اگر منابع مورد نیاز در حوضچه پرورش ماهي از ميزان مورد نظر كمتر يا بيشتر شود عملگر ها براي به تعادل رساندن آنها فعال مي‌شوند. به طور مثال زمانيكه PH آب كمتر يا بيشتر از حد مجاز شود سيستم فيلتراسيون فعال شده و در نهايت آب را تصفيه و PH را تنظيم مي‌كند. , ویا زمانيكه دماي حوضچه كمتر از حد مجاز شود سيستم گرمايشي فعال مي‌شود و هنگام افزايش دماي حوضچه سيستم پمپاژ آب فعال شده و آب جديد را به داخل حوضچه هدايت كرده و در نهايت آب قديمي از حوضچه پرورش ماهي خارج شده و توسط نانو فيلتر فعال به حوضچه بازگشت داده مي‌شود.